Miejska i Powiatowa
Biblioteka Publiczna

Nominacja do Nagrody Orwella 2009 w kategorii literatury politycznej. W środku lata 1937 roku młody komisarz Boris Bibikow, wschodząca gwiazda partii komunistycznej, odznaczony Orderem Lenina, ucałował na pożegnanie swoją żonę i dwie córki i wsiadł do czekającego na niego czarnego urzędowego samochodu. Wtedy widziały go po raz ostatni. Aresztowany przez NKWD, ugiął się podczas przesłuchania i podpisał fałszywe zeznania, w których przyznał się do działalności kontrrewolucyjnej i zdrady stanu. Został rozstrzelany z rozkazu Stalina. Żona Bibikowa trafiła do gułagu. Jego córki - Ludmiła i Lenina - musiały wychowywać się bez rodziców, z piętnem dzieci "wroga ludu". Po śmierci Stalina, Ludmiła rozpoczyna studia w prestiżowym uniwersytecie moskiewskim, a po ich ukończeniu - zamieszkuje w Moskwie na stałe. Tam poznaje młodego, pochodzącego z ubogiej walijskiej rodziny Anglika, który przyjechał do Rosji w ramach wymiany akademickiej. Zaczyna się wielka miłość... Niestety Mervyn Matthews naraża się KGB i zostaje wydalony z ZSRR. Historię tego związku poznajemy z relacji syna Mervyna i Ludmiły - Owena.

Najbliższy sąsiad, nieznany kraj.

Poznawanie Rosji w jakimś sensie przypomina otwieranie matrioszki. Pierwsza lalka jest duża, kolorowa i przykuwa naszą uwagę. Druga jest nieco drobniejsza, zawiera subtelne zmiany różniące ją od tej pierwszej. Trzecia może wydawać nam się brzydka, a czwarta zachwyci nas urodą. Na piątą nie zwrócimy uwagi, ale szóstą będziemy oglądać z wielkim zainteresowaniem. I tak aż do ostatniej, najmniejszej laleczki, która jest naga, bez wizerunków i ozdób. Niektórzy nazywają ją duszą matrioszki. Poznając Rosję, również odkrywamy jej kolejne warstwy. Nie każda z odsłon wywołuje nasz entuzjazm. Bywa tak, że przez długi czas nie mamy odwagi zajrzeć głębiej. Wątpię też, aby kiedykolwiek nam się udało dotrzeć do tej najmniejszej, nagiej laleczki. Jak mawiają Rosjanie:"Rosji nie da się ogarnąć rozumem — w Rosję trzeba wierzyć".